Zajmowane stanowisko pedagogiczne określa akt mianowania nauczyciela lub umowa o pracę, zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26.01.1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2019 r. poz. 2215) – dalej KN.
Powierzenie innego stanowiska niż wymienione w akcie mianowania lub w umowie o pracę wymaga zmiany warunków zatrudnienia. Na podstawie art. 18 ust. 1 KN przeniesienie nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania na inne stanowisko jest dopuszczalne wyłącznie za jego zgodą. Dotyczy to także nauczyciela zatrudnionego na umowę o pracę, zgodnie z art. 29 § 4 w zw. z art. 11 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy(Dz.U. z 2019r. poz.1040ze zm.)- k.p.
Sankcje.
Karta Nauczyciela nie przewiduje żadnych „sankcji” za niewyrażenie przez nauczyciela zgody na zmianę stanowiska służbowego w postaci jego zwolnienia.
Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 3.10.2006 r., o sygn. akt: III PK 57/06 wyraził pogląd, iż w odniesieniu do nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania, który nie zgadza się na zmianę warunków pracy i płacy poprzez ograniczenie zatrudnienia na podstawie art. 22 ust. 2 KN nie powinien być wybrany do zwolnienia.
Podstawa do zwolnienia.
W oparciu o art. 20 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 KN, dyrektor placówki tylko i wyłącznie w razie:
- częściowej likwidacji szkoły albo
- w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć
rozwiązuje z nim stosunek pracy z końcem roku szkolnego po uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniu.
Kryteria do zwolnienia.
W sytuacji, gdy zmniejsza się liczba oddziałów i z tego powodu nie ma możliwości kontynuowania zatrudnienia wszystkich pełnoetatowych nauczycieli należy zastosować obiektywne kryteria wyboru jednego z nich do zwolnienia.
W orzecznictwie wskazuje się, że do takich kryteriów należą w szczególności:
- kwalifikacje zawodowe przydatne do pracy w danej szkole (wyrok Sądu Najwyższego z 10.01.2002 r., I PKN 771/00; wyrok Sądu Najwyższego z 22.01.2015 r., III PK 56/14);
- staż pracy – ogólny staż, doświadczenie pedagogiczne, jak i praktyka w prowadzeniu danych zajęć (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 10.01.2002 r., I PKN 771/00 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 22.01.2015 r., III PK 56/14);
- ocena pracy – ustalona dla poszczególnych nauczycieli w trybie art. 6a KN, jak i bieżąca ocena dokonana przez dyrektora w zakresie osiągnięć lub niepowodzeń w wychowaniu, zaangażowanie w pracę, współpraca z rodzicami, kreatywność, innowacyjność, wywiązywanie się z zadań nauczyciela (wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1998 r., I PKN 420/98, wyrok Sądu Najwyższego z 11.09.2001 r., I PKN 610/00);
- długotrwałe nieobecności nauczyciela w pracy, dezorganizujące pracę placówki (wyrok Sądu Najwyższego z 22.09.2000 r., I PKN 29/00);
- podstawa prawna zatrudnienia – z racji większej trwałości stosunku pracy nawiązanego przez mianowanie, w porównaniu do zatrudnienia na umowę o pracę, również podstawa nawiązania stosunku pracy może stanowić jedno z obiektywnych kryteriów doboru nauczycieli do zwolnienia (wyrok Sądu Najwyższego z 14.12.2000 r., I PKN 138/00).