W polskim systemie prawnym wprowadzono nową formę organizacji, zwaną fundacją rodzinną. Ustawodawca, w uzasadnieniu do projektu ustawy o fundacji rodzinnej, wskazał na potrzebę zachowania charakteru rodzinnego przedsiębiorstw rodzinnych, prowadzonych w ramach celów fundacji oraz zabezpieczenia majątku rodziny. Podkreślono, że fundacja rodzinna ma na celu wzmocnienie narzędzi prawnych dotyczących sukcesji poprzez gromadzenie rodzinnego majątku, zatrzymywanie go w kraju na przestrzeni wielu pokoleń oraz zapewnienie ciągłości działalności biznesowej.
.
Fundacja Rodzinna: Cele
Fundacja rodzinna jest tworzona w celu gromadzenia mienia oraz zarządzania nim w sposób służący interesom beneficjentów. Cel fundacji jest precyzyjnie określany przez fundatora w statucie, który stanowi podstawę dla działalności fundacji na rzecz beneficjentów. Fundacja rodzinna posiada uprawnienia do świadczenia korzyści beneficjentom poprzez przekazywanie różnorodnych składników majątkowych, takich jak środki pieniężne, nieruchomości, prawa własności intelektualnej czy przedmioty materialne. Przekazanie tych korzyści odbywa się zgodnie z postanowieniami statutu fundacji oraz listą beneficjentów. Beneficjentami mogą być zarówno osoby fizyczne, które mogą otrzymać wsparcie finansowe lub edukacyjne, jak i organizacje pozarządowe, których działalność fundacja wspiera w ramach pożytku publicznego.
.
Powstanie i rejestracja fundacji rodzinnej
Ustanowienie fundacji rodzinnej wymaga złożenia przez fundatora oświadczenia przed notariuszem w akcie założycielskim lub w testamencie. Fundator ustala również statut fundacji, zawierający szczegółowy cel jej działania. Proces tworzenia fundacji rodzinnej kończy się wraz z jej wpisem do nowo utworzonego w tym celu rejestru fundacji rodzinnych.
Fundacja rodzinna uzyskuje osobowość prawną poprzez wpis do rejestru fundacji rodzinnych. Rejestr ten jest prowadzony przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim. Postępowanie związane z rejestracją podlega przepisom Kodeksu Postępowania Cywilnego, z pewnymi wyjątkami określonymi w ustawie.
.
Organy fundacji rodzinnej
Fundacja rodzinna, po uzyskaniu osobowości prawnej poprzez wpis do rejestru fundacji rodzinnych, posiada określone organy, które zarządzają jej działalnością. Zgodnie z przepisami, organami fundacji rodzinnej są:
-
Zarząd: stanowi zespół osób odpowiedzialnych za codzienne zarządzanie fundacją. Jego zadaniem jest podejmowanie decyzji operacyjnych, reprezentowanie fundacji na zewnątrz oraz realizowanie celów statutowych. Zarząd fundacji rodzinnej podejmuje decyzje dotyczące bieżących spraw fundacji;
-
Rada nadzorcza: pełni funkcję kontrolno-doradczą wobec zarządu fundacji. Jej głównym zadaniem jest nadzór nad działalnością zarządu oraz dbanie o przestrzeganie celów statutowych;
-
Zgromadzenie beneficjentów: to organ fundacji, w którym uczestniczą beneficjenci, czyli osoby korzystające z działalności lub świadczeń fundacji. Zgromadzenie beneficjentów może mieć charakter doradczy lub decyzyjny, w zależności od postanowień statutu fundacji.
.
Uprawnienia fundacji rodzinnej w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej
Fundacja rodzinna jako instytucja prawa posiada uprawnienia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmują one zbywanie mienia, najem, dzierżawę oraz uczestnictwo w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych i podobnych podmiotach. Ponadto, fundacja rodzinna ma możliwość nabywania i zbywania papierów wartościowych oraz udzielania pożyczek. Jeżeli fundacja rodzinna posiada gospodarstwo rolne, może również zaangażować się w produkcję przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych oraz prowadzić gospodarkę leśną.
.
Podsumowanie
Fundacja rodzinna to instytucja prawa, gromadząca i zarządzająca majątkiem w interesie beneficjentów. Ma także uprawnienia gospodarcze, takie jak zbywanie mienia, uczestnictwo w spółkach i udzielanie pożyczek. Wspiera beneficjentów finansowo, edukacyjnie i organizacyjnie, a jej działalność jest uregulowana statutem i listą beneficjentów. Fundacja rodzinna jest istotnym narzędziem wspierającym cele i potrzeby rodziny poprzez efektywne zarządzanie majątkiem i działalność gospodarczą.