Kontakty z małoletnimi dziećmi (ustalenie kontaktów, zmiana kontaktów)

Prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów

Artykuł 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, iż niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Zasadą jest, że jeśli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, to rodzice wspólnie powinni ustalić sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z rodziców. Pod uwagę należy brać dobro dziecko, ale też rozsądne życzenia dziecka, jeśli ze względu na swój wiek, jest ono w stanie je wyrazić. Jeśli rodzice nie mogą dojść do porozumienia jedno z nich powinno wystąpić z wnioskiem o ustalenie kontaktów do sądu opiekuńczego.

.

Forma kontaktów

Kontakty rodzica z dzieckiem obejmują w szczególności:

1. bezpośrednie czyli przebywanie z dzieckiem tj.

• • odwiedziny,

  • spotkania,

  • zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,

2. pośrednie czyli porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

.

Sposoby uregulowania kontaktów z dzieckiem

Wzajemne kontakty są prawem zarówno rodziców jak i dzieci. Jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia. Dopiero zaś w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy. Sąd opiekuńczy, orzekając w sprawie kontaktów z dzieckiem, może zobowiązać rodziców do określonego postępowania, w szczególności skierować ich do placówek lub specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń.

Tym samym ustalenie kontaktów może zostać uregulowane w drodze porozumienia pomiędzy rodzicami bądź w drodze orzeczenia sądowego – w toku postępowania rozwodowego lub samodzielnego postępowania o ustalenie sposobu realizowania kontaktów z dzieckiem.

Bardzo pomocnym narzędziem prawnym w polubownym ustaleniu kontaktów z dziećmi jest plan rodzicielski, o którym szerzej piszę tutaj https://kancelariamiras.pl/2024/07/03/rodzicielski-plan-wychowawczy-jak-go-napisac-i-dlaczego-warto-to-zrobic/

.

Kto może żądać ustalenia kontaktów?

Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem jest prawem i obowiązkiem samych rodziców. Jak wynika z treści art. 113(6)k.r.o. prawo do kontaktów mają:

1. rodzeństwo,

2. dziadkowie,

3. powinowaci w linii prostej,

4. inne osoby, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.

.

Ustalenie kontaktów z dzieckiem a postępowanie rozwodowe

W toku postępowania rozwodowego, rodzic u którego dziecko nie będzie miało miejsca zamieszkania może złożyć wniosek o uregulowanie tychże kontaktów, wskazując ich formę, częstotliwość. W przypadku gdy rodzice wyrażają wolę współpracy w zakresie sposobu sprawowania opieki nad dzieckiem, wykonywania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów sąd na zgodny wniosek stron może odstąpić od regulowania kontaktów. W takim wypadku rodzic, u którego dziecko nie ma miejsca zamieszkania będzie musiał

.

Postępowanie dowodowe w prawie o ustalenie kontaktów z dzieckiem

Sąd opiekuńczy może przeprowadzić postępowanie dowodowe zgodnie z wnioskiem bądź z urzędu, tj. na podstawie własnej inicjatywy, gdy uzna, iż dowód ten może przyczynić się do rozpoznania całości sprawy. Środkami dowodowymi są najczęściej:

1. opinie z placówek edukacyjnych (przedszkole, szkoła),

2. zaświadczenie lekarskie,

3. zeznania świadków,

4. wysłuchanie małoletnich przez sędziego referenta ( najczęściej odbywa się w obecności psychologa w tzw. niebieskim pokoju),

5. opinie biegłych w ramach Opiniodawczego Zespołu Specjalistów Sądowych (OZSS),

.

Kontakty dziecka z rodzicem, gdy rodzice nie mają ślubu

Kwestia uprawnień rodziców w zakresie uregulowania kontaktów z małoletnim dzieckiem nie ma żadnego znaczenia czy rodzice dziecka pozostają w związku formalnym (związek małżeński) czy nieformalnym (związek konkubencki).

.

Zmiana rozstrzygnięcia w sprawie kontaktów z dzieckiem

Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w art. 113(3) jednoznacznie wskazują, że sąd opiekuńczy może zmienić w każdym czasie rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. Zmiana rozstrzygnięcia polega na tym, że sąd postanowieniem zmienia uprzednio ustalone terminy czy częstotliwość spotkań rodzica z dzieckiem, jeżeli uzasadniają to okoliczności (np. spotkania w dotychczasowych terminach są niemożliwe).

Zmiana rozstrzygnięcia w sprawie kontaktów może polegać także na tym, że sąd zniesie poszczególne zakazy, ograniczy liczbę godzin, zmieni sposób i formę kontaktów i np. zezwoli na spotykanie się z dzieckiem bez obecności drugiego z rodziców albo opiekuna czy zezwoli na zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu lub na odwrót.