Zgodnie z art. 41 Konstytucji RP, „każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą.
Jednakże, na zasadach i w trybie określonych w ustawie może nastąpić pozbawienie lub ograniczenie wolności”.
Rodzaje zatrzymania.
Zatrzymanie osoby podejrzanej przez Policję jest stosowaniem środków przymusu karnego uregulowanego w art. 244 i n. Kodeksu postępowania karnego.
W polskim prawie mamy także inne zatrzymania:
-
porządkowe (prewencyjne),
-
penitencjarne (w przypadku np. zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności),
-
administracyjne (np. do wytrzeźwienia) oraz
-
chwilowe (np. do wylegitymowania).
Zatrzymanie podejrzanego w trybie art. 244 Kodeksu postępowania karnego.
Zatrzymanie może dotyczyć podejrzanego, czyli osoby, co do której prowadzone jest postępowanie karne i wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego.
Przesłanki do zatrzymania osoby podejrzanej.
Aby dokonać zatrzymania muszą wystąpić ku temu przesłanki, a to: osoba popełniła przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa bądź też nie można ustalić jej tożsamości albo istnieją przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyspieszonym.
Prawa zatrzymanego.
Zatrzymanego należy poinformować o przyczynach zatrzymania, a także o prawie do skorzystania z pomocy adwokata.
Pomoc adwokata.
Kontakt z adwokatem będzie możliwy tylko wtedy, gdy zatrzymany tego zażąda od organu stosującego zatrzymanie. Jeżeli w okresie zatrzymania przedstawiony zostanie zarzut popełnienia przestępstwa pełnomocnik uzyska status obrońcy.
Forma kontaktu z adwokatem to każdy sposób porozumiewania dostępny w miejscu przebywania osoby zatrzymanej: telefon, e-mail, czy też pismo sporządzone przez zatrzymanego. Po przewiezieniu zatrzymanego na Komisariat Policjant powinien na jego żądanie umożliwić mu ne służbowego telefonu kontakt z adwokatem.
Zwolnienie zatrzymanego – maksymalny czas zatrzymania.
Zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, gdy:
1. ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli
2. w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przez uprawniony organ nie zostanie on przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania; należy go także zwolnić na polecenie sądu lub prokuratora.
W praktyce wygląda to tak, że w ciągu tych 48 godziny funkcjonariusze powinni przedstawić zarzuty, prokurator powinien przesłuchać, sporządzić wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania i przetransportować zatrzymanego do właściwego miejscowo sądu rejonowego w celu tzw. przedstawienia.
Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania.