Zgodnie z treścią art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela – dalej KN, zasadą jest, że stosunek pracy z nauczycielem kontraktowym nawiązywany jest na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Wyjątkiem od tej zasady jest art. 10 ust. 7 KN, stwierdzający że w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, stosunek pracy z nauczycielem kontraktowym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony. Zatrudnienie nauczyciela kontraktowego na podstawie umowy o pracę na czas określony jest więc dopuszczalne tylko wówczas, gdy staje się konieczne w świetle wynikających z tego przepisu przesłanek. Taka wyjątkowa podstawa zatrudnienia nie może być zależna od uznania pracodawcy (podobnie na zasadzie analogii z zatrudnieniem nauczyciela mianowanego: wyrok SN z dnia 15 września 2006 r. I PK 62/06.
Tak więc, możliwość zatrudnienia nauczyciela kontraktowego na podstawie umowy o pracę na czas określony musi wynikać albo z potrzeby wynikającej z organizacji nauczania, albo zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Brak jednej z tych przesłanek powoduje niemożność zatrudnienia nauczyciela kontraktowego zgodnie z prawem. Potrzeba ta musi być jednak zobiektywizowana, np. oparta o regulacje arkusza organizacyjnego szkoły obowiązującego w danym roku szkolnym. Zatrudnienie nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony, niezgodnie z zasadami takiego zatrudnienia, powoduje nawiązanie stosunku pracy na czas nieokreślony (podobnie – na zasadzie analogii stanów faktycznych: uchwała SN z dnia 14 czerwca 1994 r. I PZP 28/94, OSNP 1994, nr 10, poz. 160).