Zgodnie z art. 129 ustawy z 26.06.1974 r.- Kodeks pracy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Norma dobowa wynosząca 8 godzin w podstawowym systemie nie jest normą przeciętną, ale sztywną, co oznacza, że pracodawca nie może planować pracownikowi pracy w niektórych dniach w wymiarze przekraczającym tę normę.
„Przeciętność” normy tygodniowej oznacza, że wszelkie, nawet znaczne odstępstwa od przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy w poszczególnych tygodniach, są dopuszczalne, pod warunkiem równoważenia czasu pracy tak, aby średnio, w okresie rozliczeniowym tygodniowy wymiar czasu pracy nie przekroczył normy wskazanej w przepisach. Jest to więc pewna średnia arytmetyczna liczby godzin przypadających do przepracowania w tygodniu w okresie rozliczeniowym. Jeśli w wyniku rozliczenia czasu pracy po upływie okresu rozliczeniowego okaże się, że średni czas pracy w tygodniu przekroczył dopuszczalną średniotygodniową normę, to godziny przekraczające tę normę należy uważać za ponadwymiarowe, za które pracownikowi przysługuje dodatek za godziny nadliczbowe. Co do zasady, w podstawowym systemie czasu pracy, okres rozliczeniowy nie powinien być dłuższy niż 4 miesiące.
Oznacza to, że pracownik nie może pracować więcej niż 8 godzin na dobę.
W podstawowym systemie czasu pracy obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
- mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
- dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
Nadgodziny.
Przewiduje się możliwość wypracowania maksymalnie 8 godzin nadliczbowych, w związku z czym tygodniowy czas pracy nie może przekroczyć 48 godzin. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Dodatkowo wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności.