Zgodnie z art. 30 Kodeksu pracy umowę o pracę można rozwiązać:
- za porozumieniem stron,
- przez oświadczenie jednej ze stron (pracodawcy lub pracownika) z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),
- przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),
- z upływem czasu, na który była zawarta.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem jest podstawowym a zarazem najszybszym i najmniej konfliktowym sposobem zakończenia stosunku pracy. Porozumienie można zawrzeć w każdym czasie i w terminie dogodnym dla obu stron umowy i może dotyczyć każdego rodzaju umowy o pracę.
Bez znaczenia jest także, czy pracownik pozostaje w momencie rozwiązania umowy na urlopie wypoczynkowym, zwolnieniu chorobowym czy jest nieobecny w pracy z jakiegokolwiek innej usprawiedliwionej przyczyny.
Przepisy prawa pracy nie określają treści porozumienia oraz wymaganej formy porozumienia. W tym przypadku stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego -art. 773, który wskazuje, iż „Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią”. Stąd też można uznać, że złożenie porozumienia rozwiązującego umowę o pracę może nastąpić w formie ustnej, za pomocą e-maila, SMS-a, faksu, skanu. Jednakże dla celów dowodowych i ewentualnych sporów sądowych wskazane jest by takie rozwiązanie było potwierdzone na piśmie.
Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia.
Zarówno pracownik jak i pracodawca mogą wypowiedzieć umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia oraz bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zgodnie z art. 30 § 3 Kodeksu pracy, „oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie”.
W przypadku złożenia przez pracownika oświadczenia o wypowiedzenie umowy o pracę na piśmie, nie ma on obowiązku wskazywania przyczyny swojej decyzji. Natomiast w razie złożenia wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę, oświadczenie powinno również nastąpić na piśmie, jednak przy umowie na czas nieokreślony, pracodawca musi zawrzeć przyczyny wypowiedzenia oraz pouczenie o prawie odwołania do sądu pracy (art. 30 § 5 Kodeksu pracy). Złożenie przez pracodawcę wypowiedzenia w innej formie niż pisemna, np. w formie ustnej będzie skuteczne, ale w razie ewentualnego sporu sądowego może zostać zakwestionowane przez pracownika z uwagi na niewłaściwą formę. Przyczyna rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony (wypowiedzenie dokonane przez pracodawcę) musi być konkretna, rzeczywista i prawdziwa.
Rozwiązanie umowy o pracę z upływem czasu, na który została zawarta.
Rozwiązanie umowy o pracę z upływem czasu, na który została zawarta, dotyczy wyłącznie umów zawartych na czas określony, w tym na okres próbny i na zastępstwo. Umowa o pracę wygasa z upływem terminu, na jaki została zawarta lub ustalonego w aneksie do umowy. Pracodawca nie ma obowiązku przedłużyć umowy z pracownikiem. Upływ czasu na jaki została zawarta umowa nie wymaga od pracodawcy podejmowania żadnych czynności związanych z rozwiązaniem stosunku pracy. Jedynym obowiązkiem pracodawcy względem pracownika jest wystawienia świadectwa pracy. Dopuszczenie do pracy po upływie terminu umowy, powierzenie czynności z zakresu umowy po jej upływie może skutkować uznaniem, że umowa była przedłużenie na czas nieokreślony.
Okres wypowiedzenia – sposób obleczenia.
Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli, które może być złożone zarówno przez pracodawcę lub pracownika. Okres wypowiedzenia, który ma charakter ochronny zarówno dla pracownika jak i pracodawcy, zgodnie z art. 30 § 21 Kodeksu pracy obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.
W przypadku kiedy okres wypowiedzenia liczony jest w tygodniach, umowa o pracę rozwiązuje się w soboty. Oznacza to, że umowa o pracę rozwiąże się dopiero po upływie 2 pełnych tygodni w sobotę. Nie ma tu znaczenia data złożenia przez pracownika wypowiedzenia.
Natomiast w przypadku okresu wypowiedzenia liczonego w miesiącach (w przypadku umów na czas określony i nieokreślony może to być 1-miesięczny, 2-miesięczny lub 3-miesięczny okres wypowiedzenia) okres wypowiedzenia kończy się z ostatnim dniem miesiąca. Okres wypowiedzenia umowy o pracę oznaczony w miesiącu należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym zostało złożone wypowiedzenia.